Hợp đồng đặt cọc là một phần quan trọng trong quá trình giao dịch, nhất là khi liên quan đến bất động sản, mua bán hàng hóa lớn, hoặc thuê nhà. Vậy hợp đồng đặt cọc có phải công chứng không? Nếu là kế toán, người thường xuyên phải soạn thảo rất nhiều hợp đồng cho doanh nghiệp, chắc hẳn bạn sẽ quan tâm đến tính pháp lý của hợp đồng, đặc biệt là hợp đồng đặt cọc. Trong bài viết này, VisioEdu sẽ giúp kế toán hiểu rõ hơn về hợp đồng đặt cọc và các vấn đề pháp lý liên quan.

1. Hợp đồng đặt cọc là gì?

Đặt cọc là việc một bên (gọi là bên đặt cọc) giao cho bên kia (gọi là bên nhận đặt cọc) một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc vật có giá trị khác (gọi chung là tài sản đặt cọc) trong một thời hạn để bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng.

Như vậy, hợp đồng đặt cọc là bản hợp đồng được lập ra bằng nhiều hình thức khác nhau như: bằng lời nói, bằng văn bản đánh máy, viết tay hoặc hành vi cụ thể nào đó để đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ dân sự của các bên. Tuy nhiên, Theo quy định của Bộ luật dân sự, hợp đồng đặt cọc cần được lập bằng văn bản để đảm bảo tính pháp lý. 

2. Hợp đồng đặt cọc có phải công chứng không?

Hiện nay, chưa có văn bản pháp luật quy định bắt buộc về việc hợp đồng đặt cọc phải công chứng hoặc chứng thực. Do đó, trong quá trình giao kết hợp đồng đặt cọc, bên đặt cọc và bên nhận đặt cọc có quyền lựa chọn công chứng hay không. 

Hợp đồng đặt cọc có thể hiểu là một dạng hợp đồng “dự bị” để một thời gian sau sẽ thực hiện một giao dịch khác. Lúc này sẽ có các trường hợp sau xảy ra:

– Trường hợp 1: Hợp đồng được giao kết

Tài sản đặt cọc được trả lại cho bên đặt cọc hoặc tài sản đặt cọc được sử dụng để thực hiện nghĩa vụ trả tiền.

– Trường hợp 2: Bên đặt cọc từ chối giao kết hoặc không thực hiện hợp đồng sau khi hết thời gian đặt cọc, thì tài sản đặt cọc sẽ thuộc về bên nhận đặt cọc.

– Trường hợp 3: Bên nhận đặt cọc từ chối giao kết hoặc không thực hiện hợp đồng sau khi hết thời gian đặt cọc. Lúc này, bên nhận đặt cọc phải trả lại tài sản đặt cọc cho bên đặt cọc hoặc trả một số tiền tương đương với giá trị của tài sản đặt cọc cho bên đặt cọc.

Ngoài ra, nếu hai bên có thỏa thuận riêng, khi hợp đồng đặt cọc không được thực hiện, họ sẽ phải tuân theo thỏa thuận đó.

Nói tóm lại, hợp đồng đặt cọc không bắt buộc phải công chứng nhưng để đảm bảo tính pháp lý và tranh chấp thì việc công chứng hợp đồng đặt cọc nên được được xem xét. 

3. Giá trị pháp lý của hợp đồng qua công chứng

Theo điều 5 của Luật công chứng 2014 quy định về giá trị pháp lý của văn bản công chứng. Theo đó, văn bản công chứng sẽ có hiệu lực kể từ ngày được công chứng viên ký và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng.

Sau khi có yêu cầu công chứng, công chứng viên phải kiểm tra tính pháp lý của các giấy tờ tùy thân, giấy tờ về tài sản… rồi chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch.

Cũng theo quy định tại Điều 5 của Luật Công chứng 2014, các loại hợp đồng, giao dịch khi được công chứng sẽ có giá trị như một chứng cứ và không phải chứng minh các sự kiện, tình tiết trong đó trừ trường hợp bị Toà án tuyên bố là vô hiệu.

Như vậy, một hợp đồng, giao dịch khi qua công chứng thì sẽ được ghi nhận và bảo đảm về mặt nội dung, hình thức cũng như tính pháp lý của văn bản đó.

>>> Xem thêm: Những rủi ro pháp lý trong hợp đồng thương mại

4. Thủ tục công chứng hợp đồng đặt cọc mới nhất

Sau khi đã giải đáp được câu trả lời cho câu hỏi: hợp đồng đặt cọc có phải công chứng không. Thì dưới đây là chi tiết về hướng dẫn chi tiết về thủ tục công chứng hợp đồng đặt cọc theo hướng dẫn của Luật Công chứng hiện hành. Cụ thể các bước như sau: 

4.1 Hồ sơ chuẩn bị

Tiếp theo là những hồ sơ kế toán cần chuẩn bị trước khi công chứng hợp đồng đặt cọc theo quy định mới nhất:

– Phiếu yêu cầu công chứng (theo mẫu do tổ chức hành nghề công chứng cung cấp).

– Giấy tờ về người yêu cầu: Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/hộ chiếu còn hạn sử dụng; giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân (đăng ký kết hôn, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, bản án/quyết định ly hôn…).

– Giấy tờ về tài sản đặt cọc: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, hợp đồng mua bán…

Giấy tờ phải xuất trình là bản sao, có thể có chứng thực hoặc không. Trong quá trình công chứng hợp đồng đặt cọc, người yêu cầu và các bên trong quan hệ đặt cọc phải xuất trình kèm theo bản chính để công chứng viên kiẻm tra, đối chiếu.

4.2 Cơ quan thực hiện

Các bên trong hợp đồng đặt cọc đến tổ chức hành nghề công chứng gồm văn phòng công chứng và phòng công chứng để thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng đặt cọc.

4.3 Thời gian, trình tự thực hiện

Thời gian công chứng hợp đồng đặt cọc là từ 02 – 10 ngày làm việc. Trong đó, việc kéo dài đến 10 ngày làm việc chỉ áp dụng trong trường hợp đặt cọc có nội dung phức tạp.

Nếu có đủ hồ sơ, tổ chức hành nghề công chứng không bận rộn thì việc công chứng hợp đồng đặt cọc có thể được thực hiện ngay trong ngày làm việc, sau khi công chứng viên nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ

4.4 Chi phí phải nộp

Việc công chứng hợp đồng đặt cọc sẽ được tính phí công chứng theo phương pháp căn cứ vào giá trị của hợp đồng, cụ thể là giá trị mà các bên đặt cọc. Theo đó, mức phí công chứng phải nộp là:

– Giá trị tiền cọc dưới 500 triệu đồng thì mức thu là 50.000đ

– Từ 50 triệu đồng – 100 triệu đồng mức thu là 100.000đ

– Từ trên 100 triệu đồng – 01 tỷ đồng thì mức thu là 0,1% số tiền đặt cọc

– Từ trên 01 tỷ đồng – 3 tỷ đồng thì mức thu là 01 triệu đồng + 0,06% phần tiền cọc vượt quá 1 tỷ đồng

– Từ trên 03 tỷ đồng – 5 tỷ đồng thì mức thu là 2,2 triệu đồng + 0,05% phần tiền cọc vượt quá 3 tỷ đồng

– Từ trên 05 tỷ đồng – 10 tỷ đồng thì mức thu là 3,2 triệu đồng + 0,04% phần tiền cọc vượt quá 5 tỷ đồng

– Từ trên 10 tỷ đồng – 100 tỷ đồng thì mức thu là 5,2 triệu đồng + 0,03% phần tiền cọc vượt quá 10 tỷ đồng.

– Trên 100 tỷ đồng thì mức thu là 32,2 triệu đồng + 0,02% phần tiền cọc vượt quá 100 tỷ đồng (mức thu tối đa là 70 triệu đồng/trường hợp).

Trên đây là giải đáp chi tiết vấn đề “Hợp đồng đặt cọc có cần phải công chứng không?” và các vấn đề pháp lý liên quan đến hợp đồng mà kế toán cần nắm vững. Hy vọng với các chia sẻ này, kế toán đã tự tin hơn khi soạn thảo hợp đồng cho doanh nghiệp, đặc biệt là hợp đồng đặt cọc. 

Nếu bạn đang có vướng mắc về soạn thảo hợp đồng hoặc đang gặp rắc rối liên quan đến pháp lý khi xây dựng hợp đồng, hãy tham khảo ngay khóa học Pháp Luật Hợp Đồng tại VisioEdu để vững vàng pháp lý, phòng tránh rủi ro về hợp đồng.

>>> Tìm hiểu khóa học TẠI ĐÂY!