Cùng khám phá thông tin quan trọng mà VisioEdu cung cấp để bảo vệ quyền lợi trước hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu!

1. Thế nào là hợp đồng vô hiệu?

Hợp đồng vô hiệu là một thuật ngữ pháp lý chỉ một trạng thái mà hợp đồng không còn hiệu lực pháp lý nữa. Điều này thường xảy ra khi một hoặc nhiều điều kiện quan trọng hoặc các yếu tố cần thiết không được thỏa thuận, hoặc khi hợp đồng vi phạm các quy định pháp lý.

Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu bao gồm việc nó không còn có tính ràng buộc pháp lý đối với các bên tham gia nữa. Điều này có nghĩa là các bên không còn cần phải tuân thủ các điều khoản và cam kết đã được thỏa thuận trong hợp đồng.

Do hợp đồng dân sự là một dạng giao dịch dân sự, nên các quy định về giao dịch dân sự vô hiệu từ Điều 123 đến Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015 cũng được áp dụng cho hợp đồng vô hiệu theo quy định tại Điều 407 Bộ luật Dân sự 2015.

Theo quy định tại Điều 122 Bộ luật Dân sự, “Giao dịch dân sự không có một trong các điều kiện được quy định tại Điều 117 của Bộ luật này thì vô hiệu, trừ trường hợp Bộ luật này có quy định khác”. Cụ thể, điều kiện để giao dịch dân sự có hiệu lực được xác định như sau:

– Chủ thể phải có đủ năng lực pháp lý dân sự và hành vi dân sự phù hợp với bản chất của giao dịch.

– Sự tham gia của chủ thể trong giao dịch dân sự phải hoàn toàn tự nguyện.

– Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không được vi phạm bất kỳ quy định pháp luật nào và không xâm phạm đạo đức xã hội.

Như vậy, ta có thể nắm được thông tin về hợp đồng vô hiệu qua các nội dung từ giao dịch dân sự mà bên trên đã nhắc đến. Hiểu rõ định nghĩa và điều kiện hợp đồng có hiệu lực là chìa khóa để bảo vệ quyền lợi, hạn chế liên quan đến hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu. 

2. Phân loại hợp đồng vô hiệu

• Hợp đồng vô hiệu tuyệt đối

Các hợp đồng được xem là tuyệt đối vô hiệu khi việc thiết lập chúng vi phạm pháp luật, xâm phạm đến lợi ích của nhà nước hoặc lợi ích của cộng đồng.

Hợp đồng bị coi là vô hiệu tuyệt đối khi:

– Do làm giả hợp đồng vô hiệu

– Nội dung hoặc mục đích của hợp đồng vi phạm các quy định pháp luật

– Hợp đồng liên quan đến nội dung hoặc mục đích trái đạo đức xã hội

– Hợp đồng không tuân thủ đúng hình thức theo quy định của pháp luật, và mặc dù các bên đã được tòa án cấp thời hạn để sửa đổi nhưng vẫn không tuân thủ. Trong trường hợp pháp luật quy định về vi phạm hình thức, nhưng các bên vẫn chưa tuân thủ và có tranh chấp, thì hợp đồng sẽ bị xem là vô hiệu.

Hợp đồng được xác định là tuyệt đối vô hiệu,  không được công nhận giá trị pháp lý trong quá trình xử lý và giải quyết cũng như việc sẽ phải liên quan đến hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu.

• Hợp đồng vô hiệu tương đối

Hợp đồng vô hiệu tương đối là hợp đồng được xác lập hợp lệ nhưng có thể bị Tòa án tuyên bố vô hiệu theo yêu cầu của người có quyền và lợi ích liên quan.

Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu tương đối chỉ xâm hại trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của cá nhân các bên tham gia, không vi phạm lợi ích công cộng. Và bên cạnh đó, hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu chỉ xuất hiện khi có yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan và được Tòa án tuyên bố hợp đồng vô hiệu. 

Có nhiều trường hợp có thể dẫn đến sự vô hiệu tương đối của giao dịch dân sự:

– Khi người thiết lập không có năng lực hành vi tương ứng với yêu cầu pháp lý đối với loại giao dịch đó;

– Khi giao dịch dân sự bị đe dọa;

– Khi giao dịch dân sự bị lừa dối;

– Khi giao dịch dân sự gây ra nhầm lẫn;

– Khi một người thiết lập giao dịch dân sự trong tình trạng không nhận thức, không kiểm soát được hành vi của mình.

Lưu ý rằng thời hạn khởi kiện để yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu tương đối là 01 năm tính từ ngày giao dịch dân sự được thiết lập.

• Hợp đồng vô hiệu toàn bộ

Đây là hợp đồng chứa toàn bộ nội dung vô hiệu hoặc chỉ có một phần vô hiệu nhưng lại ảnh hưởng đến hiệu lực toàn bộ hợp đồng. 

Các căn cứ để xác định hợp đồng vô hiệu có thể bắt nguồn từ việc vi phạm các điều khoản của hợp đồng hoặc từ các nguyên nhân khác như mục đích, khả năng hợp đồng giả tạo, và năng lực giao kết hợp đồng,…

Điều cần lưu ý: trong trường hợp hợp đồng bị coi là vô hiệu toàn bộ, nhưng có các điều khoản độc lập được thỏa thuận trong hợp đồng và không phụ thuộc vào hiệu lực của toàn bộ hợp đồng, thì các điều khoản đó vẫn có thể được công nhận là có hiệu lực nếu đáp ứng đủ các điều kiện pháp lý. Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu có thể đồng thời ảnh hưởng đến tính hợp lý của các điều khoản độc lập này.

• Hợp đồng vô hiệu từng phần 

Hợp đồng vô hiệu từng phần là khi một phần của hợp đồng không có giá trị pháp lý nhưng không ảnh hưởng đến các phần khác của hợp đồng.

Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu từng phần có phân tách rõ phần bị vô hiệu không có hiệu lực nhưng các phần còn lại vẫn có giá trị. Do đó, các bên vẫn phải tiếp tục thi hành các phần hợp đồng còn hiệu lực.

Có nhiều lý do dẫn đến việc hợp đồng vô hiệu từng phần, bao gồm:

– Người tham gia không có năng lực hành vi dân sự.

– Vi phạm quy định pháp luật hoặc đạo đức xã hội.

– Thiếu sự tự nguyện của bên tham gia.

– Vi phạm các yêu cầu về hình thức nếu pháp luật quy định.

Trong nhiều trường hợp, nếu người ký hợp đồng không có tư cách đại diện hợp pháp, hợp đồng đó sẽ dẫn đến hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu.

• Hợp đồng vô hiệu do người đại diện xác lập vượt quá phạm vi đại diện 

Đây là hợp đồng được thiết lập bởi người đại diện hợp pháp, nhưng người đại diện đã vượt quá phạm vi được ủy quyền thực hiện. Dù người tham gia trực tiếp có tư cách đại diện hợp pháp, nhưng phần nội dung của hợp đồng mà họ thiết lập vượt quá giới hạn được ghi trong hợp đồng ủy quyền hoặc được quy định trong loại đại diện tương ứng.

Trong trường hợp hợp đồng được thiết lập vượt quá phạm vi đại diện, hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu xác định phần của hợp đồng vượt quá phạm vi đại diện đó sẽ trở nên vô hiệu, trừ khi người được đại diện biết và không phản đối. 

• Hợp đồng trở thành vô hiệu khi người giao kết không có quyền đại diện

Các bên tham gia sẽ phải xác định hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu nếu người ký trực tiếp không có tư cách đại diện, hoặc mặc dù có tư cách đại diện nhưng lại ký kết và thực hiện hợp đồng không phù hợp với công việc mà họ được phép đại diện. 

Đồng thời, nếu người đại diện đưa ra các tuyên bố ý chí không phù hợp với ý chí của người được đại diện, hoặc thực hiện các hành động không thuộc đối tượng của quan hệ đại diện, cũng sẽ bị xem là không có tư cách đại diện.

3. Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu

3.1. Về giá trị pháp lý

Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu xác định hợp đồng đó không tạo ra, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các bên kể từ thời điểm ký kết. Nó làm cho hợp đồng không có giá trị pháp lý kể từ thời điểm ký kết, bất kể việc hợp đồng đã được thực hiện hay chưa.

3.2. Về mặt lợi ích vật chất

Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu yêu cầu các bên phải trả lại cho nhau những gì đã nhận, hoặc trả lại bằng tiền nếu không thể trả lại bằng hiện vật, trừ khi có thỏa thuận hoặc quy định pháp luật khác.

3.3. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng không bao gồm việc bồi thường thiệt hại tinh thần. Bồi thường thiệt hại do hợp đồng vô hiệu không được coi là một loại trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong hợp đồng khi liên quan tới hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu. 

3.4. Xử lý các lợi ích từ hợp đồng vô hiệu

Các lợi ích từ hợp đồng vô hiệu phải được hoàn trả. Nếu các lợi ích thu được từ việc tuyên bố hợp đồng vô hiệu thuộc quyền sở hữu hợp pháp của chủ sở hữu, thì chủ sở hữu sẽ nhận lại, trừ khi có quy định pháp luật khác.

3.5. Bảo vệ quyền lợi của người thứ ba

Hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của người thứ ba, đồng thời cũng phải chịu hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu.. Trong trường hợp tài sản giao dịch là động sản và đã được chuyển giao cho bên thứ ba ngay tình, giao dịch vẫn có hiệu lực. Tuy nhiên, nếu tài sản là bất động sản hoặc tài sản phải đăng ký nhưng chưa có đăng ký quyền sở hữu, giao dịch sẽ là vô hiệu, trừ khi có quy định pháp luật khác. 

VisioEdu đã chia sẻ cho bạn về hợp đồng vô hiệu, đặc biệt là hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu. Chúng tôi mong rằng đây sẽ là những thông tin hữu ích giúp bạn trong quá trình làm việc với các loại hợp đồng. 

Hiểu rõ về hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu là vô cùng quan trọng để các bên tham gia giao dịch bảo vệ quyền lợi của mình. Tuy nhiên, việc nắm bắt đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này không hề đơn giản.

 Khóa học “Pháp luật hợp đồng“ của Visio Edu được thiết kế dành cho tất cả những ai quan tâm đến việc nâng cao kiến thức về luật hợp đồng, đặc biệt là phân tích kỹ lưỡng hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu. 

Liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline: 0932.55.1661 – 0973.55.1661 để đăng ký và nhận ưu đãi lên đến 50%