Hóa đơn là một trong những công cụ quản lý hiệu quả của Cơ quan Thuế, là một trong những chứng từ quan trọng ghi nhận quyền và nghĩa vụ thuế của các doanh nghiệp. Bởi vậy mà Cơ quan Thuế luôn cố gắng kiểm soát tốt hóa đơn, hay các hoạt động của doanh nghiệp thông qua hóa đơn, chứng từ. Có lẽ theo góc nhìn quản lý từ Cơ quan Thuế, một trong số những vấn đề cần kiểm soát đó là hàng tiêu dùng nội bộ, từ đó Cơ quan Thuế đã có những sự thay đổi theo thời cuộc nhằm tối đa hóa công dụng quản lý từ hóa đơn.
Trong bài viết này, VisioEdu sẽ giúp bạn nắm vững các thay đổi mới nhất về quản lý hàng tiêu dùng nội bộ mà Cơ quan Thuế áp dụng, đặc biệt là các quy định liên quan đến hóa đơn.
1. Quy định cũ đối với hóa đơn của hàng tiêu dùng nội bộ
Đầu tiên, VisioEdu sẽ cung cấp cho bạn các quy định liên quan đến quản lý hàng tiêu dùng nội bộ được áp dụng từ năm 2020 trở về trước.
Theo khoản 3, Điều 5 Thông tư 119/2014/TT-BTC: “Người bán phải lập hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ, bao gồm cả các trường hợp hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu; hàng hóa, dịch vụ dùng để cho, biếu, tặng, trao đổi, trả thay lương cho người lao động và tiêu dùng nội bộ (trừ hàng hóa luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất).” Tức là đối với hàng tiêu dùng nội bộ sẽ phải xuất hóa đơn theo đúng quy định pháp luật, ngoại trừ trường hợp luân chuyển nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất.
Tuy nhiên sau đó không lâu, có lẽ do những vướng mắc trong thực hiện được các cộng đồng doanh nghiệp phản ánh, đồng thời nhận thấy hệ thống quản lý, lưu trữ của Cơ quan Thuế vẫn chưa được cao nên Bộ Tài chính tiếp tục cho ban hành Thông tư 26/2015/TT-BTC để sửa đổi quy định trên liên quan đến hàng tiêu dùng nội bộ.
Cụ thể tại khoản 7, Điều 3 Thông tư 26/2015/TT-BTC đã quy định như sau: “Người bán phải lập hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ, bao gồm cả các trường hợp hàng hoá, dịch vụ dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu; hàng hoá, dịch vụ dùng để cho, biếu, tặng, trao đổi, trả thay lương cho người lao động (trừ hàng hoá luân chuyển nội bộ, tiêu dùng nội bộ để tiếp tục quá trình sản xuất).” Như vậy, với quy định sửa đổi bổ sung này, hàng tiêu dùng nội bộ đã được quy vào trường hợp không cần phải xuất hóa đơn.
Điều này đồng nghĩa rằng, kể từ ngày Thông tư số 26/2015/TT-BTC chính thức có hiệu lực thi hành (1/1/2015), các đơn vị kinh doanh khi xuất hàng hóa tiêu dùng nội bộ thì không phải xuất hóa đơn. Thay vào đó, các doanh nghiệp chỉ phải xuất phiếu xuất kho cho các hàng hóa tiêu dùng nội bộ mà thôi.
2. Quy định mới đối với hóa đơn của hàng tiêu dùng nội bộ từ năm 2020 trở lại đây
Từ năm 2020 đến nay, những quy định về hóa đơn điện tử được áp dụng thống nhất hỗ trợ cho doanh nghiệp rất nhiều trong công tác quản lý cũng như công việc thực hiện các nghĩa vụ trong quá trình hoạt động. Bên cạnh đó, hệ thống tiếp nhận, xử lý của Cơ quan Thuế cũng phát triển, đồng bộ với những thay đổi của thời cuộc nhằm tạo sân chơi lành mạnh hơn, giảm thiểu các rủi ro thông qua quản lý hóa đơn. Do đó, quy định về xuất hóa đơn cho hàng tiêu dùng nội bộ lại một lần nữa được quay trở lại. Sự quay trở lại này, khi nhìn về mặt chữ có thể thấy giống như những quy định đã đề cập từ thời điểm năm 2014, nhưng xét về bối cảnh hiện tại ta có thể biết chắc rằng, những hiệu quả trong quản lý rủi ro từ hoạt động này trở lên rõ ràng hơn bao giờ hết.
Tiếp theo, VisioEdu sẽ giúp bạn cập nhật chính xác quy định mới liên quan đến quản lý hàng tiêu dùng nội bộ và xuất đúng hóa đơn với mặt hàng này.
Căn cứ theo khoản 3 điều 13, NĐ123/2020/NĐ-CP quy định về Áp dụng hóa đơn điện tử khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ:
“a) Trường hợp nhận nhập khẩu hàng hóa ủy thác,…
- b) Trường hợp ủy thác xuất khẩu hàng hóa:
- c) Cơ sở kinh doanh kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ có hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu (kể cả cơ sở gia công hàng hóa xuất khẩu) khi xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng điện tử.
- d) Tổ chức kinh doanh kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ xuất điều chuyển hàng hóa cho các cơ sở hạch toán phụ thuộc như các chi nhánh, cửa hàng ở khác địa phương (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) để bán hoặc xuất điều chuyển giữa các chi nhánh, đơn vị phụ thuộc với nhau; xuất hàng hóa cho cơ sở nhận làm đại lý bán đúng giá, hưởng hoa hồng,
đ) Tổ chức, cá nhân xuất hàng hóa bán lưu động sử dụng Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ theo quy định, khi bán hàng lập hóa đơn điện tử theo quy định.”
Theo TT78/2021/TT-BTC quy định về phải xuất hoá đơn cho hàng tiêu dùng nội bộ (sử dụng phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ) là chứng từ điện tử, hình thức sử dụng, quản lý như đối với hoá đơn, nếu phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ có mã của Cơ quan Thuế thì không phải làm báo cáo định kỳ, nếu không có mã thì phải lập báo cáo (giống với hình thức quản lý của hoá đơn điện tử).
VisioEdu nhận thấy, trong giai đoạn chuyển đổi, có nhiều sự thay đổi về phương thức làm nên sự tiếp nhận trong chuyển đổi của những người thực hiện (thường là kế toán) còn nhiều hạn chế, sự thiếu các hướng dẫn trong những trường hợp cụ thể cũng là những vướng mắc khiến cho công tác thực hiện còn nhiều khó khăn trong khi nếu không xử lý kịp thời, doanh nghiệp rất dễ mắc phải những vi phạm hành chính (vi phạm về thời điểm, hay kê khai) và sẽ bị xử lý ngay theo quy định.
Tính tới thời điểm quý cuối năm 2022, những quy định đã được rõ ràng hơn, những vướng mắc đã dần được giải quyết nên đối với doanh nghiệp mà nói việc thực thi lại quy định về hóa đơn, chứng từ đối với hàng tiêu dùng nội bộ không còn là vấn đề quá khó khăn.
Trên đây là một số chia sẻ của VisioEdu về những thay đổi trong quản lý hàng tiêu dùng nội bộ. Hy vọng với những chia sẽ trên giúp bạn hiểu rõ bản chất và cập nhật chính xác hơn các quy định quan trọng về quản lý hàng tiêu dùng nội bộ theo pháp luật hiện hành.
>>> Có thể bạn cũng quan tâm:
Doanh nghiệp “than phiền” với quy định về hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào cho hàng xuất khẩu
Nguyên nhân gây ra sự khác biệt giữa Báo cáo Tài chính và Quyết toán Thuế
