Theo quy định, tất cả các doanh nghiệp tại Việt Nam đều có nghĩa vụ lập và nộp Báo cáo Tài chính đúng thời hạn, chính xác theo quy định của pháp luật về kế toán, thống kê. Nhưng không phải kế toán thích lập Báo cáo Tài chính như thế nào cũng được mà cần phải tuân thủ theo nguyên tắc và chuẩn mực nhất định để không bị cơ quan Thuế xử phạt. Ở bài viết này, VisioEdu sẽ giúp bạn nắm rõ 7 nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính theo quy định hiện hành.
1. Nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính 01: Tuân theo các chuẩn mực
Đây là nguyên tắc quan trọng nhất mà VisioEdu muốn bạn hiểu rõ. Khi lập và trình bày Báo cáo Tài chính kế toán phải tuân theo các quy định tại chuẩn mực kế toán “trình bày Báo cáo Tài chính” và các chuẩn mực khác có liên quan. Toàn bộ thông tin quan trọng phải được giải trình cụ thể để người đọc hiểu đúng thực trạng tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Theo Chuẩn mực kế toán “Trình bày Báo cáo Tài chính” doanh nghiệp phải thực hiện lập và trình bày Báo cáo Tài chính theo các nguyên tắc sau:
– Nguyên tắc hoạt động liên tục
+ Khi lập và trình bày Báo cáo Tài chính, doanh nghiệp cần phải đánh giá về khả năng hoạt động liên tục của mình. Báo cáo Tài chính phải được lập trên cơ sở giả định là doanh nghiệp đang hoạt động liên tục và sẽ tiếp tục hoạt động kinh doanh bình thường trong tương lai gần, trừ khi doanh nghiệp có ý định cũng như buộc phải ngừng hoạt động, hoặc phải thu hẹp đáng kể qui mô hoạt động của mình.
+ Xem xét thông tin có thể dự đoán được tối thiểu trong vòng 12 tháng.
– Nguyên tắc cơ sở dồn tích
+ Các giao dịch và sự kiện được ghi nhận vào thời điểm phát sinh, không căn cứ vào thời điểm thực thu, thực chi tiền và được ghi nhận vào sổ kế toán và Báo cáo Tài chính của các kỳ kế toán liên quan.
+ Các khoản chi phí được ghi nhận vào Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo nguyên tắc phù hợp giữa doanh thu và chi phí.
+ Khoản mục không thoả mãn định nghĩa về tài sản hoặc nợ phải trả
– Nguyên tắc nhất quán
+ Nhất quán từ niên độ này sang niên độ khác.
+ Chỉ thay đổi khi cấu trúc mới được duy trì lâu dài hoặc lợi ích xác định rõ ràng.
+ Giải trình lý do và ảnh hưởng của sự thay đổi.
– Nguyên tắc trọng yếu và tập hợp
+ Từng khoản mục trọng yếu phải được trình bày riêng biệt trong Báo cáo Tài chính.
+ Khi trình bày Báo cáo Tài chính, một thông tin được coi là trọng yếu nếu không trình bày hoặc trình bày thiếu chính xác của thông tin đó có thể làm sai lệch đáng kể Báo cáo Tài chính, làm ảnh hưởng đến quyết định kinh tế của người sử dụng Báo cáo Tài chính.
+ Tính trọng yếu phụ thuộc vào quy mô và tính chất của các khoản mục.
– Nguyên tắc bù trừ
+ Các khoản mục tài sản và nợ phải trả trình bày trên BCTC không được bù trừ.
+ Doanh thu, thu nhập khác và chi phí chỉ được bù trừ khi các khoản lãi, lỗ và chi phí phát sinh từ các giao dịch tương tự.
+ Các tài sản và nợ phải trả, các khoản thu nhập và CF trọng yếu phải được báo cáo riêng biệt .
– Nguyên tắc có thể so sánh
+ Các thông tin bằng số liệu trong Báo cáo Tài chính nhằm để so sánh giữa các kỳ kế toán phải được trình bày tương ứng với các thông tin bằng số liệu trong Báo cáo Tài chính của kỳ trước.
+ Khi thay đổi cách trình bày hoặc cách phân loại các khoản mục trong Báo cáo Tài chính, thì phải phân loại lại các số liệu so sánh nhằm đảm bảo khả năng so sánh với kỳ hiện tại, và phải trình bày tính chất, số liệu và lý do việc phân loại lại.
2. Nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính số 02: Tôn trọng bản chất hơn hình thức
Nguyên tắc thứ 2 mà VisioEdu muốn bạn nắm rõ đó là nguyên tắc “Tôn trọng bản chất hơn hình thức”.
“Tôn trọng bản chất hơn hình thức” thuộc nhóm đặc tính về đảm bảo độ tin cậy của thông tin kế toán theo như quy định trong Khuôn mẫu của Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế, nhằm nâng cao chất lượng và tính hữu dụng của thông tin kế toán cung cấp cho các đối tượng sử dụng thông tin qua báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Theo nguyên tắc này, thì khi lập Báo cáo Tài chính phải phản ánh đúng bản chất kinh tế của các giao dịch và sự kiện hơn là các hình thức pháp lý của giao dịch và sự kiện đó.
Trong hầu hết các trường hợp, bản chất của nghiệp vụ và hình thức là một và nhất quán với nhau. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn có những tình huống mà nội dung hay bản chất của nghiệp vụ có thể khác với hình thức, khi đó kế toán căn cứ vào nguyên tắc “tôn trọng bản chất hơn hình thức” để lựa chọn phương pháp xử lý và ưu tiên đánh giá theo bản chất kinh tế.
3. Nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính số 03: Tài sản không được ghi nhận cao hơn phần giá trị có thể thu hồi. Nợ phải trả không được thấp hơn nghĩa vụ phải thanh toán.
4. Nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính số 04: Phân loại tài sản và nợ phải trả
Đây là một trong các nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính mà VisioEdu muốn nhấn mạnh bởi nó khá quan trọng và kế toán hay nhầm lẫn nhất.
Nguyên tắc này quy định, tài sản và nợ phải trả bên Bảng cân đối kế toán phải được trình bày thành: Ngắn hạn và dài hạn. Trong từng phần, các chỉ tiêu phải được sắp xếp theo tính thanh khoản giảm dần.
– Ngắn hạn: Tài sản hoặc nợ phải trả có thời gian đáo hạn còn lại <12 tháng, hoặc một chu kỳ sản xuất, kinh doanh thông thường kể từ thời điểm báo cáo được phân loại.
– Dài hạn: Những loại tài sản và nợ phải trả còn lại.
Lưu ý: Khi lập Báo cáo Tài chính, kế toán phải tái phân loại tài sản và nợ phải trả của kỳ trước
5. Nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính số 05: Trình bày rõ ràng
Tài sản và nợ phải trả phải được trình bày riêng biệt, chỉ thực hiện bù trừ khi tài sản và nợ phải trả liên quan đến cùng một đối tượng, có thời gian đáo hạn ngắn, phát sinh từ các giao dịch và sự kiện cùng loại.
6. Nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính số 06: Phù hợp và thận trọng
Nguyên tắc số 6 khi lập Báo cáo Tài chính gồm 3 ý quan trọng VisioEdu nêu dưới đây:
+ Các khoản doanh thu, chi phí, thu nhập phải được trình bày trên Báo cáo Tài chính theo nguyên tắc phù hợp và thận trọng.
+ Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ phản ánh các khoản mục doanh thu, thu nhập, chi phí và luồng tiền của 1 kỳ báo cáo.
+ Các khoản sai sót của kỳ trước làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh phải được điều chỉnh hồi tố, chứ không điều chỉnh vào kỳ báo cáo.
7. Nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính số 07:
Khi lập Báo cáo Tài chính tổng hợp giữa doanh nghiệp và các đơn vị cấp dưới không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc, số dư các khoản mục nội bộ của bảng cân đối kế toán, các khoản doanh thu, chi phí lỗ lãi được coi là chưa thực hiện phát sinh từ các giao dịch nội bộ sẽ phải được loại trừ.
Trên đây là chia sẻ của VisioEdu về 7 nguyên tắc lập Báo cáo Tài chính mà mọi kế toán cần nắm vững. Hy vọng với những chia sẻ này kế toán sẽ biết cách lập Báo cáo Tài chính tuân thủ đầy đủ các chuẩn mực. Nếu bạn vẫn còn lo lắng về các rủi ro khi lập Báo cáo Tài chính thì có thể tham khảo thêm khóa học chuyên sâu chỉ có tại VisioEdu.
Khóa học “Nhận diện rủi ro Báo cáo Tài Chính” tại VisioEdu giúp kế toán:
- Hiểu rõ bản chất, mối quan hệ giữa Báo cáo Tài chính và Tờ khai Thuế;
- Nằm lòng 24 tiêu chí đánh giá rủi ro của Cơ quan Thuế;
- Biện pháp phòng tránh sai sót, giảm thiểu rủi ro khi có thanh tra, kiểm tra Thuế.
- Giúp doanh nghiệp Quyết toán Thuế nhẹ nhàng và tối ưu chi phí.
>>> Tìm hiểu ngay khóa học tại: https://visio.edu.vn/blog/ts-events/khai-giang-khoa-bao-cao-tai-chinh/
